Głównym zadaniem zarządzających bezpieczeństwem na placach zabaw (spółdzielni mieszkaniowych, wspólnot, dozorców lub administratorów budynku) jest przede wszystkim prowadzenie rutynowego przeglądu urządzeń zamontowanych na placach zabaw. Konieczna jest znajomość podstawowych przepisów w tym zakresie, to jest przede wszystkim ustawy Prawo Budowlane. Place zabaw jako obiekty małej architektury

Place zabaw stanowią obiekty małej architektury i podlegają kontroli Nadzoru budowlanego. Jako obiekty budowlane powinny spełniać wymagania prawa budowlanego z dnia 7 lipca 1994 z późniejszymi zmianami.

Wymogi bezpieczeństwa

Prawo budowlane określa podstawowe wymogi bezpieczeństwa, jakie powinny spełniać obiekty małej architektury. Zgodnie z art. 5 obiekty takie należy projektować i instalować w sposób zapewniający spełnienie podstawowych wymagań z zakresu bezpieczeństwa konstrukcji, bezpieczeństwa pożarowego, bezpieczeństwa użytkowania, a także odpowiednich warunków higienicznych i zdrowotnych. Jednocześnie place zabaw należy, zgodnie z tym samym artykułem ust. 2, utrzymywać w należytym stanie technicznym i estetycznym, nie dopuszczając do nadmiernego pogorszenia właściwości użytkowych i stanu technicznego urządzeń.

Instalacja placów zabaw

Instalacja placów zabaw – obiektu małej architektury nie wymaga wydania pozwolenia na budowę. Budowa obiektów małej architektury w miejscach publicznych podlega jednak, zgodnie z art. 30 ust. 1, zgłoszeniu właściwemu organowi.

Kontrole

Prawo budowlane określa sposób i częstość kontroli, mającej na celu sprawdzenie stanu technicznego, przydatności do użytkowania obiektu budowlanego i jego estetyki. Kontrole takie powinny być przeprowadzane przez właściciela lub zarządcę co najmniej raz na 5 lat. Jednak wytyczne norm europejskich, dotyczących urządzeń na place zabaw, zaostrzają ten przepis, zalecając wykonywanie kontroli funkcjonalnej co 3 miesiące, a kontroli podstawowej – corocznie.

Postępowanie egzekucyjne i kary

Kontrole Nadzoru budowlanego są prowadzone cyklicznie na terytorium całego kraju. W przypadku stwierdzenia nieprawidłowości zagrażających życiu lub zdrowiu ludzi Inspektor Nadzoru Budowlanego nakazuje usunięcie stwierdzonych nieprawidłowości, określając termin wykonania tego obowiązku. Może on również zakazać użytkowania obiektu budowlanego do czasu usunięcia nieprawidłowości. W skrajnych przypadkach może on również zawnioskować o całkowite usunięcie obiektu niebezpiecznego. Jednocześnie, zgodnie z art. 70 prawa budowlanego, zarządca, na którym spoczywa obowiązek w zakresie napraw, jest zobowiązany do usunięcia stwierdzonych usterek mogących spowodować zagrożenie życia lub zdrowia ludzi. Ustawodawca przewidział również kary dla zarządców nie spełniających obowiązków utrzymania obiektów budowlanych w należytym stanie technicznym. Właściciele i zarządcy nie zapewniający bezpieczeństwa użytkowania obiektu budowlanego, podlegają grzywnie nie mniejszej niż 100 stawek dziennych, karze ograniczenia wolności lub pozbawienia wolności do roku (art.91).

Komunikat Głównego Inspektora Nadzoru Budowlanego

4 lipca 2008 Główny Inspektor Nadzoru Budowlanego ogłosił komunikat, w którym przypomina zarządcom placów zabaw o obowiązku zapewnienia bezpieczeństwa użytkownikom, powołując się na wymagania dotyczące urządzeń na placach zabaw, wytyczne instalowania, konserwacji i eksploatacji określone w normach europejskich PN-EN 1176. Wynika z tego, iż Nadzór budowlany, poza egzekwowaniem przepisów prawa budowlanego kontroluje place zabaw także w odniesieniu do norm ogólnych i dodatkowych wymogów bezpieczeństwa PN-EN 1176 i PN-EN 1177.

Normy

Kompetencje w zakresie kontroli mają organy nadzoru budowlanego. Wymagania w zakresie bezpieczeństwa urządzeń montowanych na placach zabaw zawierają normy PN-EN 1176 oraz PN-EN 1177. Normy odnoszące się do bezpieczeństwa placów zabaw obejmują nie tylko wymagania dotyczące samych urządzeń, ale także zagadnienia związane z eksploatacją i zarządzaniem placów, wymogami dotyczącymi nawierzchni amortyzujących itp. Normy te nie są dokumentami obligatoryjnymi, jednak stanowią wytyczne do zapewnienia wymaganego poziomu bezpieczeństwa. Dlatego też są one dokumentami odniesienia stosowanymi przez Inspektorów Nadzoru Budowlanego w trakcie kontroli placów, a także Inspektorów Inspekcji Handlowej, powołanych na wniosek Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów. Poza wymogami norm z grupy 1176 i 1177, place zabaw powinny spełniać wymagania prawa budowlanego oraz ustawy o ogólnym bezpieczeństwie produktów z dnia 12 grudnia 2003r.

Obowiązki zarządców wynikające z tych właśnie norm omówione są w przewodniku przygotowanym w ramach działań ośmiu organów kontronych Wspólnoty Europejskiej.

Ustawa o ogólnym bezpieczeństwie produktu

Urządzenia przeznaczone na place zabaw podlegają „Ustawie o ogólnym bezpieczeństwie produktu”, z dnia 12 grudnia 2003 r. Ustawa ta określa ogólne wymagania bezpieczeństwa, organy kontroli oraz czynności podejmowane wobec produktów niebezpiecznych. Wymogi odnoszą się do samego produktu, nie uwzględniając jego instalacji i konserwacji.

Produkt bezpieczny

W myśl ustawy, produktem bezpiecznym jest produkt, który nie stwarza żadnego zagrożenia dla konsumentów lub stwarza znikome zagrożenie, a przy ocenie bezpieczeństwa uwzględnia się m.in.:

• cechy produktu,
• załączone instrukcje,
• oznakowanie,
• kategorie konsumentów narażonych na niebezpieczeństwo w związku z używaniem produktu, w szczególności dzieci.

Producent jest zobowiązany do wprowadzenia na polski rynek wyłącznie produktów bezpiecznych, w rozumieniu ustawy. Artykuł 6 ustawy mówi, iż produkt wprowadzony na rynek uznawany jest za bezpieczny, jeżeli spełnia określone odrębnymi przepisami szczegółowe wymagania dotyczące bezpieczeństwa.

Domniemywa się, że produkt, który spełnia wymagania wynikające z norm krajowych państw członkowskich Unii Europejskich, jest produktem bezpiecznym w zakresie wymagań objętych tymi normami.

W myśl tego przepisu domniemywa się zatem, że urządzenia przeznaczone na place zabaw, spełniające wymagania norm polskich, będących tłumaczeniem norm europejskich, PN-EN 1176 i PN-EN 1177 są produktami bezpiecznymi.

Obowiązki producenta i dystrybutora

Producent jak i dystrybutor jest zobowiązany działać z należytą starannością w celu zapewnienia bezpieczeństwa produktów, w szczególności przez niedostarczanie produktów, o których wie, że nie spełniają wymagań bezpieczeństwa. Producent i dystrybutor zobowiązani są także do monitorowania bezpieczeństwa produktów wprowadzanych na rynek, m.in. poprzez przyjmowanie od konsumentów informacji o zagrożeniach powodowanych przez te produkty oraz przekazanie tychże informacji organowi nadzoru oraz wojewódzkiemu inspektorowi Inspekcji Handlowej. Zgodnie z art.15 ustawy, producenci i dystrybutorzy są zobowiązani do współpracy z organem nadzoru i wojewódzkim inspektorem Inspekcji Handlowej w celu uniknięcia lub eliminacji zagrożeń stwarzanych przez produkty przez nich dostarczane.

O obowiązkach wszystkich, dla których liczy się bezpieczeństwo użytkowników traktują także publikacje autorstwa instytucji samorządowych zachęcamy do zapoznania się z dokumentami dostępnymi pod poniższymi adresami

http://www.placezabaw.uokik.gov.pl